یونجه
یونجه ,یونجه خشکیونجه زرد,یونجه چیست,یونجه چین,یونجه خرگوش,یونجه وارداتی,یونجه و دیابت,یونجه + خواص,یونجه خشک برای خرگوش
توضیحاتی در مورد یونجه
یونجه(ترکی)، (کابلی:رشقه، هراتی:سبست) یا اسپست (medicago sativa به معنی علف مادها) اولین بار توسط مادها برای تأمین غذای اسب هایشان اهلی گردید. این گیاه اصولاً مبدأ کویری دارد و در حال حاضر در تمام مناطق معتدل و شبه قاره کشت می‌گردد. این گیاه ریشه ای بسیار عمیق درد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد این سوپرغذا، به ویژه در آفریقای جنوبی، استرالیا، نیوزیلند و انگلستان نامیده می شود. با این حال در آمریکای شمالی، به عنوان یونجه شناخته می شود. این یک گیاه گلدار چند ساله است که بخشی از خانواده بنشن ها است و گیاه نیز در نظر گرفته شده است. معمولا در سیلو، چمن، این گیاه، پوشش محصول و کود سبز نگهداری می شود ، این گیاه در سرتاسر جهان رشد می کند، اما بومی آب و هوای معتدل گرم است.این گیاه را به گونه های متفاوتی همچون دم کرده، پخته و یا مربا می توان مصرف کرد.در این مطلب از سایت جسارت در مورد یونجه صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
طبقه بندی علمی یونجه
طبقه‌بندی علمی این گیاه Kingdom: Plantae Division: Magnoliophyta Class: Magnoliopsida Order: Fabales Family: Fabaceae Subfamily: Faboideae Tribe: Trifolieae Genus: Medicago Species: M. sativa
گیاه شناسی یونجه
این گیاه گیاهی است چند ساله یا دائمی که ریشه ایی راست و مستقیم دارد و به ریشه اولیه یونجه معروف است به موازات پیدایش ریشه اولیه، قسمت هیپوکوتیل در زیر سطح خاک قرار می‌گیرد و با طویل شدن زیر لپه باعث جوانه زدن و خارج شدن از سطح خاک میشود. این گیاه جوانه زده در این موقع نسبت به آب بیش از اندازه، کمبود آب، شوری خاک یا سله بستن سطح خاک حساسیت خاصی نشان می‌دهد. چنانچه در این موقع سطح خاک سله ببندد، زیر لپه این گیاه که به صورت قوسی در زیر سطح خاک قرار گرفته‌است نمی‌تواند به سهولت سطح خاک را بشکافد و از آن خارج شود چنانچه زیر لپه این گیاه بتواند از سطح خاک خارج گردد در این موقع این گیاه جوانه زده فقط دارای دو لپه یا کوتیلدون است که به صورت برگ‌های متورم به نظر می‌آیند. این برگ اولیه ساده و معمولاً قلبی شکل است و شباهتی با برگ‌های اصلی این گیاه ندارد. بعد از گذشت مدتی، نخستین برگ مرکب سه برگچه‌ای یونجه به وجود می‌آید که به تدریج با ادامه رشد و نمو، سایر برگ‌های مرکب نیز تشکیل میشود. گیاه یونجه علاوه بر ریشه راست و مستقیم اولیه، ریشه‌های جانبی نیز دارد که از سلول‌های حاشیه استوانه مرکزی ریشه اصلی سرچشمه می‌گیرندعامل موفقیت یونجه در مقاومت به کلیه عوامل نامساعد و همچنین استفاده از مواد غذایی تحت‌الارض، برخورداری از یک سیستم ریشه قوی می‌باشد. ارتفاع آن تا یک متر می‌رسد برگ‌های آن دارای سه برگچه می‌باشد برگچه‌های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است. گل‌های این گیاه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه این گیاه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن می‌باشد.
یونجه های ایرانی و خارجی
یونجه‌های ایرانی عبارت‌اند از: همدانی، بمی، یزدی، قره یونجه، بغدادی، مهاجرانی، قره یونجه خورونده، هراتی، افغانی، فامنین و دشته ای،نیک شهری یونجه خارجی موآپا – سونورا – سی ریور –سکوئل – ماسیرسا- رنجر- کانادایی- هاردیگان- ترکستانی،سی یو اف 101
تناوب یونجه
در تناوب این گیاه برای گیاهی که بعد از خودش کاشته میشود بسیار سودمند است.(به علت داشتن گره (گیاه‌شناسی و فعالیت ریبزوبیوم تثبیت‌کننده نیتروژن) البته برای اینکه چنین اتفاقی بیقتد باید زمانی که هنوز عملکرد خوبی دارد باید آن را زیر خاک نمود. اگر در زیر رو نمودن آن تأخیر کنیم یا مورد حمله علف‌ها هرز قرار گیرد دیگر برای گیاه بعدی سودمند نخواهد بود.
کشت یونجه
در مناطقی که دارای زمستان‌های معتدل هستند بهتر است این گیاه را در پاییز به اندازه کافی زود کاشت. تا قبل از اینکه سرما رشد آن را متوقف کندگیاه بتواند مستقر شود؛ و در مناطقی که دارای زمستان‌های سرد هستند گیاه باید در بهار کشت شود و کشت آن باید زود انجام شود تا قبل از شروع گرما تابستانه گیاه مستقر شود. کاشت این گیاه با بذر کار بر کاشت با دست ترجیح دارد؛ و فاصله بین ردیف‌ها ۱۴۰-۱۵۰سانتی‌متر و عمق کاشت ۱-۳ سانتی‌متر در نظر گرفته شده. از علف‌ها هرز برای این گیاه سس است که بسیار خطرناک است و می‌تواند کل منطقه را آلوده کند و می‌توان با نفت یا علف کش‌ها تماسی یا سوزاندن آن را کنترل نمود. مقدار آب مورد نیاز این گیاه در سال تقریباً ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر است
تاریخچه یونجه
این گیاه در جنوب آسیا به وجود آمد. اولین بار در ایران باستان کشت شد سپس آن را در حدود 490 سال قبل از میلاد به یونان معرفی کرد، زمانی که پارسها به قلمرو یونان حمله کردند. در آمریکا، این گیاه توسط اسپانیایی ها و پرتغالی ها معرفی شد. در سالهای 1800، بسیاری از مناطق در جنوب غربی ایالات متحده شروع به تولید این گیاه کردند. با این حال، زمان زیادی در بخش شرقی کشور پرورش داده میشد.
سس یونجه
رنگ رشته‌های این گیاه سس نارنجی مایل به زرد است. مهم‌ترین میزبان آن این گیاه است. سس نه تنها طعم این گیاه را به عنوان علوفه نامطلوب می‌سازد بلکه آن را تا حدی نیز سمی می‌نماید. در صورت کنترل ننمودن آن محصول از نظر کمی و کیفی کاهش یافته و عمر مزرعه کوتاه میشود. میزبان‌های دیگر این سس عبارت‌اند از: چغندرقند. بعضی از سبزی‌های جالیز. شبدر قرمز. نخود سفید. سسی که معمولاً به علف‌های هرز کنار مزارع و جاده‌ها. به خصوص خارشتر می‌زند. از این نوع سس است.
یونجه در طب سنتی چینی
طب سنتی چینی از برگ یونجه برای از بین بردن زخم ها و تحریک اشتها استفاده کرده است. داروهای آیورودای بومی از آن برای بهبود تولید سلول های خون و آرتریت، احتباس آب و زخم ها استفاده کرده است. در قرن شانزدهم، استعمارگران اسپانیا از یونجه به عنوان غذا برای اسب خود استفاده کردند. آنها معتقد بودند که این گیاه غذای بهتر از چمن است. بومیان آمریکایی از دانه های آن به عنوان یک افزودنی مواد مغذی استفاده می کنند آنها همچنین برای توقف لخته شدن خون و درمان زردی از آن استفاده کردند. آمریکایی ها از آن برای مبارزه با مشکلات قاعدگی، مشکلات ادراری و خشکی و شوره پوستی استفاده می کردند. علاوه بر این، گیاهپزشکان سالهای 1800 از گیاه یونجه برای درمان کم خونی، سوء هاضمه و دیسپپسی استفاده می کردند.
مقابله با سس یونجه
استفاده از بذر خالص برای کاشت این گیاه استفاده از کودهای غیر آلوده به سس کاشت یونجه در اواخر تابستان یا در پاییز به جای بهار آلودگی اولیه سس را با رسیدن فصل سرما از میان می‌برد. کاشت با تراکم بالا ایجاد سایه می‌نماید و از جوانه زدن سس جلوگیری به عمل می‌آورد. در مناطقی که این گیاه باید در بهار کاشته شود می‌توان از ۱۵-۱۲کیلو گرم در هکتار علف کش دکتال (کلرتال دیمیتل۷۵درصد پودر) قبل از سبز شدن یونجه و علف‌های هرز از جمله سس استفاده نمود. در این گیاه چند ساله (از سال دوم به بعد) دکتال را می‌توان در اواخر زمستان اندکی قبل از رویش بهاره این گیاه سمپاشی نمود. هنگام مصرف این علف کش زمین باید از رطوبت کافی برای تأثیر بیشتر سم برخوردار باشد؛ بنابراین در صورت خشک بودن زمین یک نوبت آبیاری مزرعه توصیه میشود. در صورتی که پیشگیری‌های فوق انجام نشد یا به عللی مؤثر واقع نشد و مزرعه باز هم به سس آلوده گردید لکه‌های آلوده به سس را می‌توان به روش‌های زیر از میان برد: پاشیدن محلول۱٪ پاراکوت (یا۳لیتر در هکتار) در منطقه آلوده به سس. سوزانیدن منطقه آلوده توسط شعله افکن یا وسایل مشابه. پاکسازی مکانیکی منطقه از سس و بیرون بردن انگل به خارج از مزرعه. در صورتی که منطقه وسیعی از مزرعه به سس آلوده باشد می‌توان توسط علفکش رانداپ (گلیفوزیت۴۱درصد ای سی) به میزان ۷۳۰-۳۶۰سی سی در هکتر زمانی که یونجه ارتفاع ۲۵- ۲۰ سانتی‌متر داشته باشد سمپاشی نمود. این سمپاشی باید یک با پس از ده روز تکرار شود. در این گیاه سال اول سمپاشی باید در زمان ۸ برگی این گیاه انجام پذیرد. در زمان آلوده بودن این گیاه به سس برداشت محصول باید قبل از به بذر رفتن سس صورت پذیرد تا از انتشار بذر ممانعت شود. از سال دوم به بعد تأخیر در برداشت این گیاه با سایه انداختن روی زمین مانع جوانه زنی بذر سس میشود درزمان آلوده بودن و از چین دوم می‌توان از سم پرسوئیت نیز استفاده نمود.
مواد معدنی یونجه
این گیاه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می‌باشد شیره آن برای بچه‌هایی که در حال رشد هستند و اسخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است. حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه‌ها می‌فروشند. برای تهیه شیره یونجه باید مقدر ۳۰۰ گرم این گیاه را در یک لیتر آب ریخت و آن را جوشانید تا مقدر آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آن را صاف کرده و مقدر کمی عسل به آن اضافه کنید که به صورت شربت داراید. مقدر مصرف برای اطفال ۲۰۰ گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود ۵۰ گرم می‌باشد که می‌توان به شیر آنها اضافه نمود. اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می‌توانند از این شیره استفاده کنند.
طبع یونجه
این گیاه از نظر طب قدیم ایران گرم است. البته تازه آن گرم و تر و خشک شده آن گرم و خشک است.
نکاتی در مورد مصرف یونجه
این گیاه را به صورت تازه یا جوانه آنها رابا سالاد میل کنید. جوانه یونجه را به صورت بسته‌بندی شده می‌توانید از سوپر مارکتها خریدری کنید. این گیاه ملین است. این گیاه دو برابر کم خونی مبتلا هستند مفید است. این گیاه بعلت دارا بودن آهن برای درمان بیماری راشیتیسم بکار می‌رود. عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن این گیاه از بین می‌رود. یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدر زیاد به جای اسفناج مصرف میشود. این گیاه را در داروخانه‌ها و فروشگاههای گیاهان دارویی یا برخی از داروخانه‌ها به صورت پودر، کپسول و قرص بفروش می‌رسانند. مقدار مصرف آن سه قرص در روز است. با همه مزایایی که این گیاه دارد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدر زیاد از آن می‌خورند بعلت گاز زیاد ممکن است تلف شوند. ضماد پخته این گیاه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعشه دارند بگذارید آنها را شفا می‌دهد. تخم یونجه قاعده‌آور است و برای این منظور تخم یونجه را به صورت دم کرده مصرف کنید. دم کرده این گیاه درمان اسهال است. برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه روزی ۲-۳ فنجان دم کرده تخم یونجه را مصرف کنید. برای درمان رعشه تخم این گیاه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آن را صاف کنید و روزی چند قاشق از آن را بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید. این گیاه حاوی مقدرزیادی ویتامین است. کوبیده آن زخم را به سرعت الیتام داده و از خونریزی جلوگیری میکند.
ترکیبات یونجه
این گیاه سرشار از ویتامین‌های A،C،E،K و همچنین دارای آمیلاز که آنزیم مخصوص هضم مواد نشاسته‌ای است می‌باشد. آنزیم‌های بسیاری در این گیاه یافت میشود به‌عنوان مثال می‌توان از امولسین، اینورتاز، و پکتیاز نام برد. این گیاه دارای حدود ۲۰٪پروتئین می‌باشد آمینواسیدهای موجود در پروتئین‌های این گیاه عبارت‌اند از: لیزین، آرژنین، هیستیدین، آدنین، فنیل آلانین، آسپاراژین و سیستین. این گیاه دارای اسید فسفریک نیز هست. یونجه همچنین دارای منیزیوم، آهن و مقدار جزئی ارسنیک و سیلیس است؛ بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است. بقدار قابل ملاحظه‌ای ویتامین A , B6,D،E,C ,K ومواد معدنی پتاسیم کلسیم فسفر و منیزیوم می‌باشد.
یونجه و عوارض یائسگی
این گیاه فوق العاده شامل فیتواستروژن و ترکیبات گیاهی است که به افزایش سطح استروژن کمک میکند ؛ مطالعات نشان می دهد که این ترکیبات خطر مرگ و عود بیماران مبتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد و در کاهش عوارض یائسگی و خونریزی بیش از حد کمک می کند.
یونجه و دیابت
مطالعات انجام شده توسط مجله علوم دارویی پاکستان نشان داد که این گیاه توانایی کاهش میزان قند خون تنظیم شده برای درمان دیابت ضروری است ،همچنین مصرف این گیاه باعث کاهش وابستگی به انسولین میشود.
یونجه و مشکلات گوارشی
مصرف منظم این گیاه به بسیاری از مشکلات گوارشی کمک می کند. شامل درد های شکمی ناشی از گاز، گاستریت، تهوع، سوء هاضمه، یبوست و تحریک اشتها است. به این دلیل است که گیاه حاوی هشت آنزیم است که هضم کلی را ترمیم می کنند همچنین، از آنجایی که به خانواده بنشن تعلق دارد، محتوای فیبر آن به طور طبیعی سیستم گوارش را تسهیل می کند. با این حال، به منظور کمک به هضم، باید آنرا به عنوان جوانه، دانه، آب، و یا به عنوان برگ های خشک شده در چای، قرص و یا بصورت پودر فرم گرفته شده اضافه کرد.